Sáng tạo mới từ ý tưởng cũ
Kế thừa những thành tựu khoa học về khả năng lọc nước của các vật liệu như xơ dừa, cát, sỏi, than hoạt tính, hệ thống lọc nước của đôi bạn trẻ cũng sử dụng những vật liệu trên để lọc nước, tuy nhiên có sự đột phá về cơ chế vận hành và cấu tạo.
Đôi bạn trẻ Nguyễn Anh Hùng và Trường Quốc Vi (từ trái sang) đang thực hiện hệ thống máy lóc nước giá rẻ
Nói về ý tưởng, Trương Quốc Vi cho biết: “Tuy vào TP.HCM để học tập nhưng trong sâu thẳm ký ức, mình vẫn nhớ về những ngày tháng gia đình mình phải chật vật với nguồn nước sạch mỗi khi mùa bão lũ về. Sau ba năm theo học chuyên ngành về môi trường, mình đã tìm ra cách để giải quyết vấn đề trên. Với mong muốn góp một chút sức lực để phục vụ đồng bào ở mảnh đất miền trung bão lũ thân yêu nói riêng và những người dân sống ở những vùng khan hiếm về nước sạch nói chung, mình đã cùng với Hùng lên ý tưởng và ứng dụng những thành tựu khoa học đã được kiểm chứng vào việc chế tạo hệ thống lọc nước giá rẻ để bà con có nước sạch sinh hoạt.”
Hệ thống lọc nước giá rẻ có 4 chai nhựa trong suốt dung tích 1,5 lít gồm: 3 chai nằm trong hệ thống lọc và một chai chứa nước sau khi lọc. Chai đầu tiên được đặt ở vị trí cao nhất dùng để chứa nước cần lọc, chai thứ hai chứa nguyên liệu hấp thụ kim loại nặng là xơ dừa, hai chai này đặt chốc ngược miệng xuống dưới. Chai thứ ba đặt thẳng đứng miệng hướng lên trên, chứa nguyên liệu lọc là cát, sỏi, than hoạt tính dùng để loại bỏ vụn hữu cơ, các chất gây nhiễm bẩn và khử mùi. Còn chai cuối cùng được đặt thấp nhất (nằm ngang) dùng để chứa nước sạch sau khi lọc. Giữa các chai được nối với nhau bằng ống nhựa và được cố định lại với nhau.
Với việc sử dụng các chai nhựa trong suốt không những hạn chế chi phí, gọn nhẹ mà còn tận dụng được khả năng tự diệt khuẩn dưới ánh nắng mặt trời. Trương Quốc Vi, cho biết thêm: “Nhờ sử dụng các chai nhựa trong suốt nên khi đặt hệ thống ở chỗ thoáng mát, có nhiều ánh nắng thì quá trình diệt khuẩn sẽ tự xảy ra. Cụ thể, nếu đặt hệ thống dưới ánh nắng mặt trời trong vòng 4 – 5 tiếng đồng hồ, nhờ tác dụng của các tia bức xạ mặt trời có thể tiêu diệt đến 98% vi sinh vật gây bệnh. Điều này đã được kiểm chứng.”
Để tăng hiệu quả lọc nước, đôi bạn trẻ đã sử dụng nguyên lí lọc từ dưới lên thay cho hệ thống lọc truyền thống từ trên xuống. Khi ta cho nước bẩn vào chai chứa nước cần lọc (chai trên cùng), dưới tác dụng của trọng lực nước sẽ chảy ngược từ dưới lên trên để đi qua chai thứ hai (chai chứa xơ dừa), tại đây nước bẩn sẽ từ từ đi lên qua lớp lọc xơ dừa và các kim loại nặng dần bị giữ lại. Khi qua xong chai thứ 2, nước đã sạch kim loại nặng sẽ đổ về chai thứ ba (chai có lớp lọc là cát, sạn và than ) theo hướng từ trên xuống. Tại đây, nước sẽ đi qua lớp cát thạch anh đầu tiên và vụn hữu cơ sẽ được giữ lại đồng thời một số vi sinh vật cũng bị giữ lại. Sang lớp than hoạt tính thì mùi hôi và các ứ chất độc được loại bỏ. Cuối cùng nước qua các lớp lọc còn lại để trong hơn và nước đã được lọc sẽ tập trung ở chai cuối cùng. Mặc dù các nguyên liệu của hệ thống lọc như: chai nhựa, cát, sỏi, than hoạt tính, xơ dừa đã được rửa sạch và tiệt trùng (6 giờ đồng hồ dưới ánh nắng mặt trời) nhưng vẫn cần phải bỏ đi nước hai lần lọc đầu tiên để đảm bảo vệ sinh.
Hùng chia sẻ, lí do mà nhóm chọn xơ dừa, cát, sỏi, than hoạt tính, chai nhựa là nguyên vật liệu chính cho hệ thống lọc nước vì hai nguyên nhân chính. Một là việc lọc nước từ các nguyên liệu trên đã được các nhà khoa học kiểm chứng. Hai là những nguyên liệu trên rất dễ tìm thấy ở bất cứ vùng quê nào và việc sử dụng các chai nhựa trong suốt ngoài việc tận dụng được khả năng tự diệt khuẩn thì nhóm cũng hướng đến việc hạ thấp nhất có thể giá thành cho người sử dụng. Đồng thời, với thiết kế gọn nhẹ hệ thống cho phép người dùng di chuyển một cách dễ dàng.
Sử dụng xơ dừa, cát, sỏi, than hoạt tính để lọc nước không phải là sáng kiến mới nhưng với việc tận dụng chai nhựa về mặt cấu tạo kết hợp với nguyên lí lọc ngược lại là một ý tưởng sáng tạo. Chi phí cho toàn bộ hệ thống chỉ 10 nghìn đồng và thời gian thiết kế chưa tới một giờ đồng hồ nhưng thời gian sử dụng có thể lên đến 6 tháng, đây quả là một sản phẩm có ích cho cộng đồng. Một khi được đưa vào sửa dụng, sản phẩm này sẽ hạn chế các dịch bệnh từ nguồn nước cho những vùng có kinh tế khó khăn, thường xuyên phải sử dụng nguồn nước bẩn từ sông, suối để sinh hoạt, đặc biệt là vùng lũ. Tuy nhiên, sản phẩm này cần được đầu tư hoàn thiện hơn và cần có một kiểm chứng cụ thể về y tế.
Sáng tạo để phục vụ cộng đồng
Sinh ra và lớn lên trong gia đình thuần nông, điều kiện gia đình không mấy là khá giả. Để giảm bớt gánh nặng cho gia đình, Trường Quốc Vi chọn cho mình cách kiếm thêm thu nhập bằng việc phát tờ rơi, nhân viên tư vấn sản phẩm, giao cơm văn phòng… Tuy bộn bề với việc học, việc làm thêm nhưng Vi vẫn tranh thủ quan sát cuộc sống thường ngày và nảy ra nhiều ý tưởng mới. Hiện tại, Trương Quốc Vi đang nghiên cứu và chế tạo một số sản phẩm mang tính cộng đồng khác để phục vụ đời sống hằng ngày như: Máy cạo vỏ mía tự động, máy làm bánh mì kẹp tự động, máy ép và bán nước mía tự động, máy vớt rác kiểu guồng xoắn kết hợp băng chuyền, máy nhả đá viên tự động, máy vô cơm tự động, xe đạp điện tái nạp năng lượng.
Hệ thống máy lọc nước giá rẻ với 4 chai trong hệ thống và một chai nằm ngang
bên cạnh chai chứa nước sau lọc dùng để giữ thăng bằng
Nhanh chóng mở rộng sản xuất và đưa hệ thống lọc nước giá rẻ đến với người dân là điều mà đôi bạn trẻ hằng mong ước. Tuy nhiên, họ lại hướng đến là một sản phẩm được cung cấp miễn phí cho người dân để giúp họ tự cải thiện chất lượng cuộc sống của mình hơn là một sản phẩm để bán. Đôi bạn trẻ hy vọng sẽ nhanh chóng tìm được nhà tài trợ, để trong tương lai không xa, hệ thống lọc nước giá rẻ sẽ có mặt ở khắp mọi miền đất nước và trở thành một công cụ hữu hiệu giúp bảo vệ sức khỏe của con người ở những vùng có điều kiện khó khăn.
“Nếu phổ biến sản phẩm này trên thị trường với một mức giá cụ thể, tôi nghĩ dù giá thấp nhưng sẽ khó để làm thay đổi thói quen dùng nước không qua xử lí của người dân ở một số vùng khó khăn. Chúng tôi luôn sẵn sàng hướng dẫn chi tiết về nguyên lí cũng như quy trình để mỗi người dân có thể tự chế tạo một hệ thống lọc nước như trên. Chúng tôi cũng tự nhận thấy, hệ thống lọc nước giả rẻ còn rất nhiều hạn chế và sẽ tiếp tục nghiên cứu để mang đến một sản phẩm tốt hơn cho cộng đồng. Được góp một phần sức lực vì cộng đồng là niềm vinh dự lớn cho chúng tôi.” – Trường Quốc Vi tâm sự.
Theo NGỌC KHANH – Tài hoa trẻ
